Weer verder
“Doe ik het wel goed?” Haar ogen kijken me vragend aan. Sinds drie maanden komt ze iedere week naar me toe om een uur stil te staan bij het overlijden van haar man. Dertig jaar waren ze samen. Dertig jaar deelden ze lief en leed. En toen… was hij er ineens niet meer. Uit het leven gerukt. Weg.
Ze zucht nog eens heel diep. De grauwe kleur onder haar ogen verraden hoe zwaar haar verlies haar valt. Hoewel ik weet dat ze er weer bovenop zal komen, besluit ik daarover voorlopig te zwijgen en haar eerst een verhaal over De drie bomen te vertellen. Een prachtig verhaal dat de betekenis van een rouwproces in mijn ogen heel mooi weergeeft.
Er waren eens drie bomen, die alle drie in een hevige storm een grote tak waren kwijtgeraakt. Elke boom was op een andere manier met zijn verlies omgegaan. Na een aantal jaren besloot ik de bomen weer eens op te zoeken om te zien hoe het hen is vergaan.
De eerste boom rouwde nog steeds om zijn verlies en zei ieder voorjaar als de zon hem wilde verwarmen en uitnodigde te groeien: “Nee, dat kan ik niet want ik mis een belangrijke tak!” Ik zag aan hem dat hij klein was gebleven en dat de zon niet meer tot hem kon doordringen. De wond was duidelijk zichtbaar. Het was het hoogste punt van de boom. De boom was gestopt met groeien.
De tweede boom was zo geschrokken van de pijn dat hij snel had besloten om het verlies te vergeten. Hij was moeilijk te vinden, want hij was omgewaaid. Hij was niet goed geworteld en was het contact met de aarde verloren. De plek van de wond was moeilijk te vinden. Deze zat verstopt achter een hoop vochtige bladeren en lag daar te rotten.
De derde boom was ook erg geschrokken van de pijn en de leegte en hij rouwde om zijn verlies. Het eerste voorjaar toen de zon hem uitnodigde om te groeien, had hij gezegd: “Dit jaar nog niet, het is te vroeg.” Toen de zon het tweede voorjaar weer terugkwam, zei hij: “Ja zon, verwarm mij zodat ik mijn wond kan verwarmen. Mijn wond heeft warmte nodig opdat ze weet dat ze erbij hoort. Het jaar daarna, toen de zon opnieuw terugkwam, sprak de boom: “Ja zon, laat mij groeien. Ik weet dat er nog zoveel te groeien is.” De derde boom was ook moeilijk te vinden, want ik had niet verwacht dat hij zo groot en sterk zou zijn geworden. Gelukkig herkende ik hem aan de dichtgegroeide wond die vol trots in het zonlicht werd gehouden.
Wat dit verhaal zo mooi illustreert is dat rouwen belangrijk is om te kunnen groeien na een heftige periode. Als je er bij de pakken neer blijft zitten, dan groei je niet meer. Als je probeert er niet meer aan te denken en alleen maar probeert door te gaan, dan ben je niet bestand tegen de stormen van het leven. Als je echter de tijd neemt om verdriet er te laten zijn en je mag daarbij ook warmte en liefde van je omgeving ervaren dan kan je groeien net zoals de derde boom.
Ik weet dat mijn cliënte de zon nog niet helemaal kan toelaten, ondanks dat ik zie dat ze haar wond wel wil verwarmen, dat ze wil stilstaan bij haar verlies. Ze ziet het zelf nu nog niet, maar ik heb er alle vertrouwen in dat het zonlicht haar zal helpen groeien.
“Mam, ik voel me niet zo lekker”, zegt onze oudste tegen me tijdens onze busrit omhoog. De buschauffeur heeft er zin in want hij rijdt als een bezetene de steile berg op, zo langs de afgrond zonder vangrail. Dat hij een door de wol geverfde chauffeur is, blijkt wel als hij de bus gladjes door elke haarspeldbocht heen manoeuvreert. Ik ben er niet echt gerust op, ondanks zijn ervaring. Hoe vaak heb ik die nieuwsberichten over busongelukken voorbij zien komen? Ik ril.
“Als je zelf geen plannen maakt, word je opgenomen in de plannen van een ander. ”Mijn cliënte knikt instemmend. Ze begrijpt maar al te goed waar dit over gaat. Sinds ze terug is van haar reis naar Australië, waar ze twee maanden alleen doorheen reisde, wordt er aan haar getrokken. “Allemaal lieve mensen hoor”, verzekert ze me. “Maar het verstikt me zo.”
De belangrijkste relatie die je kunt hebben is met jezelf. Want van daaruit, vanuit jouw kern, maak je de beste keuzes voor jezelf. Van daaruit kies je de mensen die bij je passen, die je steunen en voeden. Alleen jij kunt ten volle bepalen welk leven voor jou de meeste voldoening geeft. Jij bepaalt, niet iemand anders. Dat brengt me op de volgende quote die ik mooi vind en die ik met jou wil delen: